Auke Anton Sybenga

Ten Boer 30 juli 1920 – Wöbbelin 6 maart 1945

Auke Anton Sybenga, roepnaam Auke, werd geboren op vrijdag 30 juli 1920 op de boerderij in Blokum een gehucht nabij Woltersum, gemeente Ten Boer. Hij was de jongste zoon van Derk Jan Sybenga en Wilhelmina Verlare.
Auke volgde lager onderwijs op de School met de Bijbel in Ten Boer en voorgezet onderwijs op de Chr. HBS in Groningen.
Hij slaagde in 1939 voor de toelating tot het tweede studiejaar van de Koninklijke Militaire Academie te Breda maar de tewerkstelling werd door het uitbreken van de mobilisatie opgeschort. Hij behoorde tot de School Reserve Officieren der Bereden Artillerie te Ede. (De SROBA)
In Ede sloot hij zich aan bij de jongerenvereniging “Amos”.

In september 1940 ging Auke studeren aan de Landbouwhogeschool in Wageningen. Hij woonde in het studentenpension van mej. van den Brink aan de Lawickse Allee 17 van september 1940 tot april 1943. In december 1941 werd het propedeuse examen afgelegd en vervolgens gekozen voor de nieuwe studierichting Cultuurtechniek.
Voor de praktische ervaring van Landmeten is Auke in de zomer van 1942 een paar weken in Anloo geweest. In december 1942 volgde het kandidaatsexamen voor de vakken Landmeten en Agrarisch Recht.
De examens voor de overige vakken werd op 8 januari 1943 onderbroken door de razzia op studenten naar aanleiding van de roof van de persoonskaarten in Wageningen waar studenten van verdacht werden.
De meeste studenten verlieten Wageningen maar keerden aan het einde van de maand weer terug. De colleges werden begin februari hervat
Op 6 februari 1943, een dag na de aanslag op Seyffardt was er opnieuw een razzia, 49 studenten werden opgepakt en naar kamp Vught overgebracht.
Weer stroomde de landbouwhogeschool leeg, vele studenten vertrokken naar veiliger oorden, Auke vertrok met studievriend Leo Troost naar Roosendaal en Tilburg.

In april 1943 werd een nieuwe maatregel ingevoerd, waarin bepaald werd dat de studenten, voor 10 april 1943 een zgn. loyaliteitsverklaring moesten tekenen om verder te kunnen studeren. Degenen die niet tekenden moesten zich melden voor Duitsland voor de “Arbeitseinsatz”. Van de 706 Wageningse studenten hebben 109 getekend en de overigen moesten zich melden om naar Duitsland te worden getransporteerd.

De meeste studenten doken onder en werden evenals Auke en Leo actief in het verzet. Auke en Leo zwierven een paar maanden door het land via Amsterdam, Philipsland, Heino en Bennekom en af en toe in Wageningen. Ook de boerderij van de familie Troost in de Grote IJpolder werd voor enige weken hun onderduikadres. In oktober 1943 waren Auke en Leo officieel in dienst bij het Bureau Oogstvoorziening als landbouwkundige voor West-Brabant en Zeeland. De standplaats was Tilburg.

Sinds 12 augustus 1943 was Auke verloofd met Hansje van Omme de dochter van de Bennekomse huisarts van Omme.

In september 1944 waren Auke en Leo in Wageningen en maakten het bombardement op de Sahara mee. De dagen daarna werden ze ingezet door de verzetsgroep Albrecht voor het noteren van de troepentransporten. Die gegevens werden doorgegeven via de nog werkende telefoonlijn van de PGEM naar Nijmegen. Vanaf de Wolfswaard werkten Auke en Leo mee aan het verbergen en overbrengen, over de Rijn van geallieerden militairen.

Op 1 oktober 1944 moesten alle inwoners van Wageningen hun stad, op bevel van de Duitse bezetter verlaten. Auke en Leo kregen onderdak bij de familie van Omme in Bennekom, waar op 21 oktober het bevel kwam voor alle inwoners om eveneens te vertrekken. De familie van Omme inclusief Auke en Leo vonden onderdak in Ede.

Veenendaal was een belangrijk centrum voor de groep Albrecht, zowel voor verkenningen als voor de berichtgeving.
Dinsdag 21 november 1944 werd voor de groep Veenendaal een rampdag.

De SD Apeldoorn onder leiding van Hauptscharführer Theodoor Verhulsdonk deed een inval in de boerderij van de voedselbureauhouder Steven Hendrik Boonzaaijer en wat later bij de schoenwinkelier Van Doorn. Steven Boonzaaijer, zijn vrouw Jantje Boon en Johan Looijen werden gearresteerd, evenals twee koeriersters.

Eveneens op 21 november bracht Auke Sybenga in de morgen een bezoek aan zijn studievriend Albert van de Vliert in Scherpenzeel en vertrok van daaruit naar Veenendaal om zijn verloofde Hansje en haar moeder op te halen.
In Veenendaal aangekomen bezocht hij Jan van Doorn, de onderwijzer, die in de schoenwinkel van zijn vader was. Kort daarna viel de SD binnen. Samen met de vader van Jan, Adam Barend van Doorn, zijn vriend Jan, (Jan Alard Gerard) van Doorn werd Auke gearresteerd en overgebracht naar de SD in Apeldoorn.
Mevrouw van Omme en haar dochter Hansje werden, toen zij later die middag de winkel van Van Doorn bezochten om Auke op te halen, verhoord door de SD en daar vernamen zij wie er gearresteerd waren. Zij mochten, na het verhoor, vertrekken.

Op 1 december werd Auke overgebracht naar kamp Amersfoort, daar kreeg hij het nummer 9251. Op 2 februari 1945 is hij gedeporteerd naar het concentratiekamp Neuengamme, daar kreeg hij het nummer 70748.
Tijdens het transport naar Neuengamme gooide Auke in de buurt van Groningen een briefje uit de trein ‘Ik ben op doorreis naar D, Sybenga’.
Zijn laatste levensteken heeft uiteindelijk zijn familie bereikt.

Vanuit Neuengamme werd Auke overgebracht naar het buitenkamp Wöbbelin waar hij op 6 maart 1945 is overleden.

Auke Anton Sybenga staat vermeld op de Gedenksteen in de aula van de Wageningen universiteit en op de Naamwand van het Monument voor de Gevallenen aan de Costerweg.

Steven Hendrik Boonzaaijer

Wöbbelin 14 april 1945

Johan Arnoldus Looijen

Wöbbelin 9 april 1945

Adam Barend van Doorn

Neuengamme 17 maart 1945

Jan Alard Gerard van Doorn

Neuengamme 24 maart 1945


Bronnen
D.J. Sybenga
Ir. L. Troost
‘Door de vrijheid geroepen’ Ben Verduijn
OGS, slachtofferregister
Totesbuch Konzentrationslager Neuengamme
Gemeente Tilburg
Register van overlijden 18-01-1947. No 99.